Co to jest ślad węglowy? Większość z nas pewnie nie wie, bo nie jest to w Polsce zbyt popularny wskaźnik. Jego znaczenie będzie jednak rosło, więc warto wiedzieć co oznacza. W niektórych krajach, jak np. Wielka Brytania, wskaźnik ten ma już takie znaczenie, że często jest ważniejszy niż cena produktu.

Zmiany klimatyczne stanowią obecnie jeden z najważniejszych problemów środowiskowych. Podejmuje się wiele działań, aby ograniczyć to zjawisko. Aby określić ich skuteczność, potrzebowaliśmy uniwersalnego miernika. W ten sposób narodziła się idea śladu węglowego.

Ślad węglowy to wielkość emisji gazów cieplarnianych wywołanych podczas pełnego cyklu życia danego obiektu, którym może być zarówno osoba, organizacja, wydarzenie czy produkt. Wyrażony jest jako ekwiwalent dwutlenku węgla na jednostkę funkcjonalną produktu (CO2e/jedn. funkcjonalna). Wskażnik pokazuje więc nie tylko „koszt ekologiczny” powstania danego obiektu, ale również jak wpływa jego użytkowanie na środowisko.

Mówiąc prościej, ślad węglowy zostawia każdy z nas, podobnie jak każdy przedmiot, działanie, firma itd. Nie da się go wyeliminować, jednak podejmowanie odpowiednich decyzji może go ograniczyć. Ślad węglowy obejmuje emisje dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów cieplarnianych, które niejednakowo wpływają na środowisko. Aby wyniki dało się porównywać, przyjęto umowną jednostkę – ekwiwalent CO2 (CO2e). Dla każdego gazu określono szkodliwość, porównując jego wpływ na środowisko z dwutlenkiem węgla. Tak uzyskaliśmy uniwersalny wskaźnik pozwalający porównywać, wydawałoby się, zupełnie niezwiązane ze sobą rzeczy.

Dlaczego firmy obliczają ślad węglowy? Na początku zostało to wymuszone przez rządy, organizacje proekologiczne i samych konsumentów, świadomych problemów środowiska naturalnego. Z czasem okazało się jednak, że ograniczanie śladu węglowego, to zysk, nie tylko prestiżowy świadczący o społecznej odpowiedzialności biznesu, ale także ten liczony w walucie.

Poprzez wyliczenia śladu węglowego (i jego optymalizację), produkt staje się atrakcyjniejszy nie tylko dla proekologicznych środowisk, ale także dla innych przedsiębiorców. Wykorzystując go w swoich procesach produkcyjnych, obniżają również swój wskaźnik. Policzenie śladu węglowego pozwala także na poprawę efektywności energetycznej firmy oraz umożliwia szerzej spojrzeć na nią jak na jednolity organizm.

Przykładem jest tu sieć sklepów IKEA która obliczyła i zredukowania swój ślad węglowy. Zamieniając używane palety drewniane na palety tekturowe, o 60% niższe i 90% lżejsze, w samej Europie ograniczyła roczną liczbę przewozów o 50 tys., co dało 140 mln dolarów oszczędności na paliwie i emisji CO2. Przykład jest o tyle ciekawy, że palety drewniane i tekturowe, z punktu widzenia produkcji, są równie ekologiczne. Jednak rozpatrując ich użytkowanie, to już zupełnie inne produkty.

W Polsce na liczenie śladu węglowego decydują się głównie firmy międzynarodowe oraz takie, które w łańcuchu dostaw posiadają kontrahenta wymagającego jego określenia. Sytuacja jednak zmienia się z każdym dniem. Rośnie liczba przedsiębiorstw, które próbują działać tak, by zminimalizować swój wpływ na emisję gazów cieplarnianych, a w tym pomocne jest obliczenie śladu węglowego.