Unia Europejska, dążąc do zmniejszania wpływu opakowań z tworzyw sztucznych na środowisko, przygotowała pakiet wytycznych, które już wkrótce wejdą w życie. Dla producentów opakowań oznaczają one duże zmiany w podejściu do projektowania i wytwarzania opakowań. Jednak w Polsce nadal nie ma świadomości, jak duże zmiany wiążą się z nowymi przepisami i jak się przygotować do ich wdrożenia.
Przemysł opakowaniowy zużywa znaczną część produkcji tworzyw sztucznych. Produkcja tworzyw sztucznych w 28 krajach Unii Europejskiej oraz w Norwegii i Szwajcarii wyniosła w 2018 roku ok. 62 mln ton, z czego aż 40% zostało wykorzystanych właśnie przez przemysł opakowaniowy. Polska, pod względem zapotrzebowania na ten materiał, zajmuje 6. miejsce w Europie.
Tworzywa sztuczne są lekkie, odporne na odkształcenia, łatwe do formowania i przede wszystkim tanie w produkcji. Te ich cechy powodowały, że znalazły zastosowanie w niemal każdej dziedzinie życia i gospodarki, w szczególności w przemyśle opakowaniowym. Niestety tworzywa sztuczne mają też „drugą twarz”. Przede wszystkim nie ulegają naturalnej biodegradacji, a ich recykling jest bardzo drogi. O ile papier, tekturę, butelki szklane czy metalowe puszki opłacało się odzyskiwać, o tyle tworzywa sztuczne nigdy nie były pod tym względem „cenne”. Nieprawidłowe gospodarowanie odpadami przyczyniło się więc do tego, że obecnie niemal 80% wszystkich odpadów znajdowanych na europejskich plażach to wyroby z tworzyw sztucznych.
Unia Europejska, chcąc ograniczyć to zjawisko, opracowała koncepcję Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, która ma pozwolić na bardziej efektywnie wykorzystywanie i przetwarzanie tworzyw sztucznych. Celem unijnej Strategii Plastikowej oraz związanej z nią Dyrektywy Single Use Plastic, na razie nie jest całkowita eliminacja tworzyw sztucznych, ale wprowadzenie bardziej odpowiedzialnej i zrównoważonej gospodarki tym materiałem.
Unijne wytyczne określają m.in. że:
- wszystkie opakowania z plastiku do 2030 roku, mają być zdatne do ponownego użycia lub recyklingu, a 55% konsumenckich odpadów z tworzyw sztucznych ma być poddawanych recyklingowi,
- opakowania z tworzyw sztucznych mają być projektowane w taki sposób, aby w możliwie największym stopniu podlegały recyklingowi lub nadawały się do ponownego użytku,
- butelki z tworzyw sztucznych na napoje mają zawierać min. 25% materiału z recyklingu od roku 2025 oraz min. 30% od roku 2030, bez względu na rodzaj tworzywa sztucznego,
- w 2025 roku zbiórka i recykling jednorazowych opakowań z tworzyw sztucznych powinny osiągnąć poziom 77%, a od roku 2029 – 90%.
- producenci wprowadzający na rynek opakowania z tworzyw sztucznych będą pokrywać koszty zagospodarowania odpadów w ramach Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta,
- nie będzie można wprowadzać do obrotu niektórych produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych jak np. sztućców i talerzy, słomek, patyczków kosmetycznych, styropianowych pojemników do dań „na wynos” itp.
Do tych zmian będzie musiał dostosować się polski (i europejski) sektor tworzyw sztucznych. Będzie to wymagało modyfikacji w produkcji i projektowaniu opakowań. Jednak to nie wszystko, dotychczas nie uwzględniano konieczności ponownego wykorzystania odpadów z tworzyw sztucznych, co stanowiło główny powód zanieczyszczenia środowiska i przełożyło się na nieodpowiednią segregację odpadów, czyli dużą ilość kłopotliwych śmieci. Konieczna jest więc radykalna poprawa poziomu odzysku tworzyw sztucznych.
Niestety w Polsce system odzyskiwania materiałów wtórnych, wymaga rozwoju i poprawy efektywności. Nadal odzyskujemy ze śmieci dwukrotnie mniej surowców niż w krajach Europy Zachodniej, choć konsumpcja w Polsce jest na podobnym poziomie. Prawie 60% odpadów nie zostaje poddanych segregacji, a sama segregacja również pozostawia wiele do życzenia. Musimy wprowadzić zmiany i bardziej efektywnie odzyskiwać surowce i zarządzać śmieciami, bo to jedyny sposób jeśli chcemy cieszyć się czystym srodowiskiem.
Oczywiście, najlepszym rozwiązaniem byłaby całkowita rezygnacja z tworzyw sztucznych we wszystkich przedmiotach jednorazowego użytku, w tym w opakowaniach, bo one też zaliczają się do tej kategorii. W obecnej chwili jest to jednak niemożliwe, co nie oznacza, że powinniśmy się poddać. Zastępujmy plastikowe opakowania innymi, np. z tektury, technologia pozwala na to w coraz większym stopniu, a korzyści szybko zaczną pojawiać się.
Udostępnij
Udostępnij
Branża opakowań dynamicznie się zmienia, odpowiadając na wyzwania współczesnego świata, w tym rosnące wymagania konsumentów, zmiany legislacyjne, rozwój technologii i globalne dążenie do zrównoważonego rozwoju. Dziś opakowanie nie jest już wyłącznie funkcjonalnym dodatkiem do produktu, ale narzędziem komunikacji, innowacji i odpowiedzialności środowiskowej. Oto najważniejsze trendy, które kształtują obecnie rynek opakowań.
22 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Ziemi – wydarzenie, które od ponad 50 lat jednoczy ludzi na całym świecie wokół troski o środowisko naturalne. Tegoroczne hasło „Nasza moc. Nasza planeta” przypomina, że każdy z nas może mieć realny wpływ na przyszłość naszej planety. W obliczu kryzysu klimatycznego, utraty różnorodności biologicznej i narastających problemów z odpadami, […]
Sektor celulozowo-papierniczy w Europie, reprezentowany przez organizację CEPI, odgrywa kluczową rolę w unijnej gospodarce, wspierając złożone łańcuchy dostaw oraz promując produkcję zgodną z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym. Wprowadzenie przez Stany Zjednoczone nowych ceł importowych w 2025 roku, w tym potencjalnie na produkty papiernicze, wywołało duże zaniepokojenie w branży. Cła te, sięgające nawet 20% dla […]
Rynek opakowań gotowych do sprzedaży detalicznej (Retail-Ready Packaging, RRP) znajduje się w fazie dynamicznego wzrostu, napędzanego czynnikami demograficznymi, zmianami w handlu detalicznym oraz rosnącym zapotrzebowaniem na bardziej efektywne i ekologiczne rozwiązania opakowaniowe. Według prognoz, globalny popyt na opakowania RRP wzrośnie o 9 milionów ton do 2029 roku, osiągając poziom 43 milionów ton.
